غلظت نیترات در برخی از فرآورده های گیاهی اصفهان

چکیده در چند سال اخیر در کشورهای مختلف توجه زیادی به جذب نیترات توسط سبزی شده است. برخی از کشورها نیز حدود مجاز برای غلظت نیترات در گیاهان خوراکی مخصوصاً سبزی ها تعیین کرده اند. در ایران تحقیقات انجام گرفته در این مورد بسیار اندک بوده و به دلیل بالا بودن مصرف سبزی ها در کشور ما نیاز است این مسئله مورد توجه قرار گیرد. بنابراین هدف اولیه این طرح تعیین غلظت نیترات در قسمت خوراکی سبزی ها مختلف و سپس معرفی گیاهانی است که دارای بیشترین قدرت جذب نیترات بودند. برای انجام این تحقیق نمونه هایی از گونه های اسفناج Spinacea oleracea))، تره فرنگی (Allium porrum)، ریحان (Ocimum basilicum)، شنبلیله Trigonella foenum))، پیاز (Allium cepa)، کلم (Brasica deracea)، کاهو (Lactuca sativa)، ترب (Ruphanus sativens)، خیار(Cucumis sativa)، گوجه فرنگی(Lycopersicum esculentum)، سیب زمینی (Solanum tuberosum) و هویج (Daucus carota) از مزارع شهرهای درچه، دشتی، زیار، فلاورجان، خمینی شهر، نجف آباد و خوراسگان ( از هر منطقه 30 نمونه) در ماه های مرداد، شهریور و آذر 1378 و اردیبهشت و خرداد 1379 جمع آوری شد . سپس غلظت نیترات در قسمتهای خوراکی هر یک از نمونه ها اندازه گیری شد. میانگین غلظت نیترات در اسفناج، تره فرنگی، ریحان، شنبلیله، پیاز، کلم، کاهو، ترب، خیار، گوجه فرنگی، سیب زمینی و هویج به ترتیب 2865، 412، 639، 673، 428، 450، 328، 819، 30، 14، 171 و 736 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن تر بود. در بین نمونه های مورد مطالعه اسفناج دارای بیشترین و گوجه فرنگی دارای کمترین غلظت نیترات در گیاهان بودند. با توجه به نتایج تحقیق و با استفاده از آزمون One-Sample T Test توسط نرم افزار SPSS مشخص گردید که میانگین غلظت نیترات در اسفناج در برخی از مناطق نمونه برداری شده بیش از غلظت مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی برای این گیاه بود، از این رو توصیه می شود که در رژیم غذایی کودکان زیر یک سال به منظور جلوگیری از ابتلا به بیماری متهموگلوبینی از اسفناج استفاده نشود.